Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao chứ ngai (5),Huyền thoại về những Pơtao giò ngai vàng (5) - Báo làm an TP Đà Nẵng: CADN Online- Kết nối niềm tin ~ PhimMot.com

Huyền thoại về những Pơtao chứ ngai vàng (5)Cập nhật: hạng hai, 29/9/2014 - 10h31'

Huyền thoại về những Pơtao không ngai (4)
Huyền thoại về những Pơtao chẳng ngai (3)
Huyền thoại về những Pơtao chẳng ngai (2)
Huyền thoại phai những Pơtao chớ ngai

* Bài cuối: Khép lại một huyền thoại

(Cadn.Com.Vn) - lát mặt trời có chửa rọi ánh sáng đầu tiên trên ngọn núi Chư trui Yang, người dân làng Plei Ơi chuẩn bị cho ngày lễ trọng đại của buôn làng. Bởi lần này chiếc gươm thần của Vua Lửa được chuyển về “chỗ ở” mới khang trang hơn, được bảo trải quản tốt hơn và cũng là buổi lễ cuối cùng khép lại một huyền thoại về các Pơtao.

Buổi cúng cuối cùng

4 giờ sáng, làng Plei Ơi (xã Ayun Hạ, H. Phú Thiện) vẫn còn nằm mơ ngủ dù họ biết rằng ngày ni tại nhà bà Kpăh H’Nhik – vợ của Pơtao Apui Siu Luynh (vị Vua Lửa đời thứ 14) sẽ diễn vào nghi lễ trọng đại. Nơi đây, que gươm thần còn lại cuối cùng trong suốt 3 thanh gươm của Vua Lửa, Vua Gió và Vua Nước truyền tụng bấy bấy lâu. Thế mà, để diện kiến que gươm thần này thì số người cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay khiến chúng tớ càng háo hức. Dù đây là sự kiện đem ý ngờ̃a trọng đại với dân làng nhưng mà tịnh giò một bóng người, chỉ có một số người già trong làng lục đục trớt tìm Rơ Lan Hieo – người phụ tá cuối cùng của Vua Lửa đời thứ 14. Ông là người duy nhất còn lại biết các bài cúng, biết xin Yang chuyển que gươm về dậṇa điểm mới mà được Nhà nước xây dựng trong suốt khuôn viên cụm di tích Plei Ơi thẳng dưới chân núi Chư trui Yang.

Rơ Lan Hieo bên các lễ vật khấn bài cúng gươm lần cuối cùng – khép lại miền huyền thoại Pơtao Apui.

Hỏi ra mới biết, trẻ con, phụ nữ tuyệt chớ dám đến gần mthir ia (lều để gươm của vua). Bởi lẽ trong đời sống tâm linh của họ, gươm thần là vật linh thiêng, chỉ có người già, người có oai tín mới được tiếp cận diện kiến gươm thần. Trẻ em, phụ nữ lại gần về sẽ bị đau ớm. Chiếc trống, chiếc chiêng, ghè rượu là bảo vật truyền sang trọng nhiều đời Vua Lửa bấy bấy lâu nằm hoang phí lạnh trong căn nhà của Rơ Lan Hieo giờ được phủi lớp bụi dày đeo xuống chuẩn bị biếu buổi lễ. Nhìn chiếc trống, chiếc chiêng từng vang vọng trong suốt các buổi cúng, Rơ Lan Hieo mắt đăm đăm nhìn xa xăm: “Đây là buổi cúng gươm cuối cùng mà Hieo thực hiện. Từ đây trở bay, Hieo không trung cúng nữa đâu! Mình đừng phải là Pơtao Apui, mình chỉ cúng một lần này thôi!”.

Que gươm thần (chỉ còn đai đồng) cùng các “que gươm cận vệ” khác.

Bên căn tặng̀i đã cũ chỗ để que gươm thần của Vua Lửa, Rơ Lan Hieo tiến hành dọn dẹp chuẩn bị các thâủ tục tặng bài cúng. Vóc dáng nhỏ bé, Rơ Lan Hieo vác cây mác dùng để đẻ trâu trong các buổi cúng bắt đầu tiến hành ngờ lễ. Nhưng cây mác hàng chục năm chẳng dùng tới đã cùn, mồ hôi ướt đẫm trên trán Hieo mà con trâu vẫn có chửa chảy máu. May có một số người Tày cùng ngụ cư ở làng Plei Ơi chẳng ngại kiêng kị cử đã xúm vào cùng phụ Rơ Lan Hieo xẻ thịt con trâu cho kịp giờ cúng.

Ghè rượu được me vào, con heo, con gà cũng đã được xẻ thịt. Cẩn trọng, Rơ Lan Hieo hút rượu từ ghè vào đong vào chiếc phủ́n đồng cổ được truyền trải qua bao đời Vua Lửa. Sau đó, ông lấy từ trong túi xách ra một củ giống củ riềng xắt từng miếng nhỏ hòa chung vào bao phủ́n rượu rồi Rơn Lan Hieo mau biếúng cất vào túi. Người phụ tá biếu buổi cúng là Oi Phơ kính cẩn dùng lá chuối nhúng vào bao phủ́n đồng rắc lên tay Rơ Lan Hieo và Rơ Lan Hieo cũng làm ngược lại như vậy biếu Oi Phơ. Tò mò, chúng tớ hỏi thì Oi Phơ biếu biết: đó là củ Jrao hchich mà tiếng Jrai nghĩa là “rửa sạch tội lỗi”, trước mỗi lần cúng gươm thần đều phải rửa sạch những ô dù uế trên người dự buổi cúng. Đồng thời, Rơ Lan Hieo vừa khấn vừa “rửa sạch” tặng cái trống, cái chiêng của Vua Lửa và xung nói quanh căn tặng̀i để gươm thần.

Rơ Lan Hieo – hoẵng gươm về “chốn ở” mới.

Diện kiến gươm thần

Vừa tưới rượu cùng củ Jrao hchich vòng quanh lều, Rơ Lan Hieo bắt đầu lầm rầm khấn bằng tiếng Jrai và một lúc sau ông leo lên căn tặng̀i lấy xuống một bọc vải trắng đựng thanh gươm, một cái gùi đã bắt đầu mục nát. Từ trên lều cao, Rơ Lan Hieo chật vật với chiếc gùi nặng đựng nhiều vật của Vua Lửa, mà tuyệt nhiên Oi Phơ – người phụ tá buổi cúng đừng dám đến gần. “Chỉ có Rơ Lan Hieo mới được chạm vào thanh gươm, chạm vào các vật của Pơtao Apui thôi”, Oi Phơ giải thích.

Trải tấm chiếu giữa đất, Rơ Lan Hieo bắt đầu lấy những đồ vật vốn là vật bất ly cơ thể của các đời Vua lửa: một chiếc nhẫn đá, một rìu đá cổ, một khẩu súng hỏa rắn mối nhỏ (chẳng có đạn), một chiếc hồ lô bằng đá, một chiếc chén đá, một chiếc lấṕn đồng... Và những mẩu đá thạch anh nhỏ khác. Lần giở tấm vải trắng cuộn tròn đã ngả màu và mục, Rơ Lan Hieo cẩn trọng dùng hai tay nâng lần lượt 4 thanh gươm ra, tất cả đã đều suyễn gỉ và chả có vỏ gươm. Cầm que gươm chỉ có vòng đai gươm bằng đồng còn vốn những huê văn của lửa và nước quyện rau nhưng mà lưỡi gươm cũng đã gỉ sét, Rơ Lan Hieo giới thiệu đây chính là gươm thần và 3 que gươm cơ là “pô vai long rneng gieo”: 3 gươm cận vệ. Chúng tớ sang trọnǵ sững sờ bởi thanh gươm thần vổ mưa, gọi gió truyền sang trọng hàng trăm năm với 14 đời Vua Lửa cũng phải cam chịu số phận của thời buồng.

Đít quần thể di tích Vua Lửa làng Plei Ơi dưới chân núi Chư Tao Yang.

Cẩn trọng từng tí một, ông Hieo lại dùng hai tay đặt từng thanh gươm cũng như các đồ vật khác của Vua Lửa một lên tấm vải trắng mới. Chiếc phủ́n đồng lại được Rơ Lan Hieo hút đầy rượu cần và gọt củ Jrao hchich vào nhưng lần này, Rơ Lan Hieo lấy mỗi miếng thịt nhỏ được cắt từ bộ phận: trây, vâng, thịt nách của 3 con vật cúng tế: trâu, heo, gà bỏ vào tủ́n đồng. Đủ các thâủ tục trên, Rơlan Hieo lần lượt tưới rượu lên thanh gươm mà như lời ông giải thích là cho gươm thần “ăn” và rửa sạch gươm thần. Đồng thời, Oi Phơ cũng mệ vốn trải quả lòng trâu, phần đùi thịt trâu đặt trước chỗ ngồi cúng của Rơ Lan Hieo. Nến được thắp lên, Rơ Lan Hieo ngồi xếp bằng, hai tay chắp lại như vái, miệng bắt đầu khấn: “Ơi Yàng, ơi Pơtao Apui, ơi thần hàng ngàn, hàng vạn. Hôm nay chúng tao dưng lễ một con trâu, một con lợn, gà, ghè rượu cầu xin, thông thuộc báo đến các thần lẻ biết. Chúng mình xin phép các Pơtao Apui cho dân làng Plei Ơi chuyển gươm thần về nơi ở mới, chốn chân núi Chư mình Yang. Chúng tao cầu xin các vị thần, các Pơtao tặng người làng sức khỏe, hòa thuận, mưa thuận gió hòa”.

Dứt lời khấn, Rơ Lan Hieo lặng lẽ cuốn tấm vải trắng bọc tất cả gươm thần cũng như các “gươm cận vệ khác”, những đồ vật của các Pơtao Apui trải qua các đời truyền lại được ông Hieo đặt vào chiếc gùi mới. Vai hoẵng gùi, hai tay nâng niu những báu vật cuối cùng còn lại của các đời Vua Lửa, Rơ Lan Hieo chạy bộ từ căn biếùi, băng nhóm sang ruộng rẫy bước về núi Chư Tao Yang – chốn đó huyện Phú Thiện đã xây dựng căn nhà để gươm trong quần thể di tích Vua Lửa Plei Ơi. Mắt nhìn thẳng, bàn chân bước từng bước từ tốn, Rơ Lan Hieo băng nhóm sang cánh đồng đeo gươm thần về “chỗ ở” mới. Trời còn nắng bỗng chốc gió nổi lên, mây kéo tủ khuất ánh mặt trời như ở cõi khác các Pơtao Apui còn dõi theo buổi lễ cuối cùng này.

Minh Tân

			97 bận tính nết

Trường đoản cú khóa liên hệ:

Huyền thoại
Pơtao
đừng ngai rồng

Gửi bình luận mức bạn

(*)Hụi và gã :
()()Địa chỉ Email :
căn số điện thoại :
Địa chỉ :
Nội dung bình phẩm luận :(*)
(*)Mã xác nhận :

Các tin tức xưa hơn

»Mưa Huế
»Bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật Bài chòi dân buồng miền Trung
»Huyền thoại về những Pơtao giò ngai rồng (4)
»Điểm dừng chân chốn Phố cổ
»Ngày 3-9 hằng năm là Ngày Âm nhạc Việt Nam
»Dự án Làm phim 48 giờ thu hút 100 nhóm làm phim trẻ
»Huyền thoại về những Pơtao chớ ngai vàng (3)
»Bao giờ có phim truyện về miền Trung?
»Cậu nhỏ trớn Nẵng vượt sang 3000 bố thí hoá chiếm ngôi vày quán quân Giọng ca Việt Nhí Co.Opmart 2014
»nâng cao chất lượng, hiệu sang trọng̉ trong suốt sáng tạo văn học nghệ thuật

PhimMot.com

Chủ Nhật, 28 tháng 9, 2014

Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao chứ ngai (5),Huyền thoại về những Pơtao giò ngai vàng (5) - Báo làm an TP Đà Nẵng: CADN Online- Kết nối niềm tin

0 nhận xét:

Đăng nhận xét

TextLink

Blogroll

Popular Posts

Blogger templates

Blogger news

Blogroll

Labels

Pages

Blog Archive